Menu
Lottum is een dorp in de gemeente Horst aan de Maas, in de Nederlandse provincie Limburg. Het dorp heeft ongeveer 1.950 inwoners en een oppervlakte van 2226 ha en ligt hemelsbreed ongeveer 10km ten noorden van Venlo, aan de rivier de Maas en behoorde vroeger tot de gemeente Grubbenvorst, die in 2001 is gefuseerd met de gemeente Horst aan de Maas.
Omstreeks 1900 is in Lottum een aanvang genomen met de rozenteelt waaraan Lottum haar bekendheid ontleent. Op zeker moment was 30% van de inwoners in de rozenteelt werkzaam.
Natuur en landschap
Lottum is gelegen op de westoever van de Maas, op een hoogte van ongeveer 19mtr boven NAP. Vanaf het natuurgebied Schuitwater stroomt de Siebersbeek via Lottum in de Maas. De omgeving van Lottum wordt vooral gekenmerkt door de rozen- en sierteelt. In het zuidwesten zijn er heideontginningen. Nabij het buurtschap Houthuizen loopt de Molenbeek, die enkele honderden meters verder uitmondt in de Maas. In de nabijheid van de mondingen van beide beken ligt natuurgebied Siebersbeek. Ten zuiden daarvan ligt natuurgebied de Boenders.
Rozendorp Lottum is een van de mooie Maasdorpen van Noord-Limburg. Het dorp heeft dan ook héél veel te bieden.
De eerste meldingen over dit edelmanshuis, dateren uit het begin van de 16e eeuw. Als één van de weinige huizen in Noord- en Midden-Limburg heeft de Borggraaf in Lottum in de Tweede Wereldoorlog geen schade opgelopen.
Wijzigingen in de Borggraaf
Uiterlijk is er aan de Borggraaf in de eeuwen na de voltooiing in de 17e eeuw weinig meer veranderd. Het huis en de naaste omgeving zijn nog hetzelfde als toen de Borggraaf ontstond.
Ligging
De Borggraaf en het poortgebouw zijn bereikbaar via een prachtige laan omgeven door statige bomen.
In een oude, grotendeels verlande Maasarm liggen de Boenders. Het bestaat grotendeels uit een mozaïek van deels natte hooilanden en elzenbroek bossen waar de Molenbeek van Lottum, in het zuidelijke deel Broekloop genaamd, doorheen stroomt.
De Boenders wordt gekenmerkt door een relatief kleinschalig karakter met deels vochtige graslanden, diverse poelen en af en toe een klein moerasbosje.
Aan de oostrand ligt Huys Kaldenbroek, een eeuwenoud monumentaal landhuis.
Deze kapel genaamd naar de Heilige Familie is op 2 mei 1948 ingezegend door de zeer eerwaarde heer Kerbosch, destijds pastoor te Lottum.
De kapel is gebouwd door de bewoners van Houthuizen, het oudste gehucht van Lottum, uit dankbaarheid dat in de buurt door het oorlogsgeweld in WO II geen dode of gewonde viel.
In de nis boven de deur is een beeld geplaatst van Henri Belletable, oprichter en stichter van de Heilige Familie.
Aan Linderse is een oude boerderij in Houthuizen, gelegen aan de Houthuizerweg in Lottum.
Het bezit was destijds aan de familie Van der Voordt (bekend van de Borgraaf). Deze boerderij ligt in het Maasdal, een gebied tussen het Houthuizerveld en de Maas.
De Steegh is een verbindingsweg tussen de Horsterdijk en de Hoofdstraat in Lottum.
Dit buurtschap in Lottum bestaat al sinds eeuwen.
De Vaanenakker is een klein gebied in Lottum. Het ligt tussen het oude Rozenterrein en de Stokt.
Van hieruit kijkend naar de kerk in Lottum waan je je een beetje in de Belgische Ardennen. Bijzonder is een tuintje ‘Gerrie’s Lusthof’ aangelegd door ‘Gerrie van de kapper’ en zijn echtgenote.
Er zijn in Lottum twee Hoogvelden. Het ene is gelegen in het buurtschap Houthuizen. Het andere voorbij de Stokterweg, tussen Lottum en Broekhuizen.
Beide kenmerken zich door een hoger gelegen gedeelte ten opzichte van het Maasdal. De Maas heeft hier in de loop der jaren zijn eigen weg gevonden.
Landhuis Kaldenbroek is een, door de eeuwen heen veelvuldig verbouwd, oud landhuis, dat anno 2023 in goede staat verkeert.
Het landhuis is verscheidene malen verbouwd. Onbekend is wanneer dit steeds gebeurd is. Het had in ieder geval de klassieke opbouw van een voorhof met (pacht) boerderij met schuren en stallen en een hoofdgebouw, alles omgeven door grachten. Het huidige hoofdgebouw is niet groot en oogt als twee aan elkaar gebouwde boerderijen tezamen in een hoekvorm. In de muren zijn veel mergelstenen verwerkt van voorgaande verbouwingen en zijn enkele ramen dichtgezet. Later zijn de ramen in oude stijl hersteld. Een schuur met mergellagen (uit circa 1550) is ongeveer dertig jaar geleden gesloopt. Ook de grachten zijn grotendeels verdwenen.
Tussen Lottum en Broekhuizen (ter hoogte van het voetbalveld) ligt de Koedocterswei.
De naamgeving van dit gebied is afkomstig van een woning (koefluisteraar) die hier eens stond.
Er zijn in Lottum twee Hoogvelden. Het ene is gelegen in het buurtschap Houthuizen. Het andere voorbij de Stokterweg, tussen Lottum en Broekhuizen.
Beide kenmerken zich door een hoger gelegen gedeelte ten opzichte van het Maasdal.
Het Beggelt is een klein gebied tussen kasteel de Borggraaf, de Opperdonk en de Maas.
Hier zijn nog enkele Maasheggen te zien die in de maand mei in volle bloei staan. Daarnaast stonden er drie statige eikenbomen, een markant gezelschap, die de tand des tijds niet hebben doorstaan.
In rozendorp Lottum en directe omgeving worden jaarlijks miljoenen struikrozen gekweekt. Dit staat gelijk aan 70% van de Nederlandse productie. Met recht wordt Lottum dan ook het rozendorp van Nederland genoemd. Als de rozen in en rondom Lottum in bloei staan, is rozendorp Lottum meer dan een bezoek waard. Vele rozenliefhebbers, fietsers en dagjesmensen weten de weg naar het rozendorp van Nederland te vinden.
De Rozenhof
De Rozenhof ligt in het centrum van Lottum, vlakbij het marktplein. Je vindt hier een unieke combinatie van een rozentuin en rozenkenniscentrum. De rozenteelt in al haar facetten komt tot leven in de Rozenhof en het rozenkenniscentrum. Bezoekers aan de Rozenhof kunnen zich alle informatie verschaffen over rozen, Excellence- en ADR-rozen, de verzorging en de geschiedenis van rozen.
De rozentuin, met een oppervlakte van 6000m2 met 4000 rozen en 230 variëteiten, is de enige plaats in Nederland waar nagenoeg alle rozen met het Europese predicaat Excellenceroos en die met het Duitse predicaat ADR-Rose bij elkaar staan. De rozen die hier staan worden drie jaar lang volgens zware criteria beoordeeld of ze voor het predicaat Excellence Rose in aanmerking komen. In de rozentuin worden geen gewasbeschermingsmiddelen gebruikt.
Het Schuitwater, is een zeer gevarieerd natuurgebied rond een oude Maasgeul. De oude geul bevat open water, moerassige stukken, een plukje riet, moerasbos en vochtige graslanden. Hogerop liggen zandgronden bedekt met bossen, heidevelden, vennen en akkers.
De weg van Melderslo naar Broekhuizen (of andersom) verdeelt de oude Maasgeul in twee delen: het Lottummer Schuitwater en het Broekhuizerbroek.
Door de oude Maasgeul stroomde vroeger wel water, maar toen de Maas minder water ging voeren, raakte de geul geïsoleerd. In en aan het stilstaand water vestigden zich moerasplanten, op de bodem vormde zich laagveen. De geul groeide geleidelijk dicht. In de 18e eeuw is het veen gewonnen om als brandstof te dienen. Zo is opnieuw open water ontstaan.
Het Schuitwater is uniek omdat je er heel veel variatie hebt van zeer natte tot kurkdroge gebieden, in het Schuitwater vind je het allemaal. Het gebied is dan ook rijk aan bijzondere planten, paddenstoelen, insecten en vogels. In ieder seizoen is er volop te genieten.
Bevers
In oktober 2003 zijn in de oude Maasmeanders in het Schuitwater bevers uitgezet. Het beviel de dieren daar klaarblijkelijk zeer goed, want in het voorjaar van 2004 werden meteen 3 jongen geboren. De eerste generatie is inmiddels overleden, maar de bevers blijven het gebied bezoeken. Kennelijk is het heel aantrekkelijk voor hen.
Het gebied Molenkamp is een oude, grotendeels verlande Maasarm. Door dit gebied stroomt de Molenbeek. Molenkamp wordt gekenmerkt door een relatief kleinschalig karakter met deels vochtige graslanden, diverse poelen en af en toe een klein moerasbosje.
Hoog Abbenray (net als laag Abbenray) is een klein gebied tussen het Hoogveld en de Maas. Hier stromen de Molenbeek en Siebersbeek met een rijke diversiteit aan flora en fauna.
In dit kleine gebied is het elk seizoen genieten.
Laag Abbenray (net als hoog Abbenray) is een klein gebied tussen het Hoogveld en de Maas. Hier stroomt de Siebersbeek met een rijke diversiteit aan flora en fauna.
Aartsbroek, beter bekend als oud (nieuw) Aast is een boerderij gelegen tussen Lottum en Broekhuizen.
Op de weg vanuit Lottum naar Broekhuizen (net voor het veerpont Lottum linksaf) zie je de Hammenakker.
Een zicht op Lottum waarin de Lottumse Kerk een belangrijke rol speelt.
Aan Thijssen is een oude boerderij in Houthuizen, gelegen aan de Houthuizerweg in Lottum.
De boerderij ligt pal naast Aan Linderse, en net zoals deze boerderij is de voordeur gericht op het Maasdal en niet op de Houthuizerweg. Een smal karrespoor leidt naar beneden waar je uitkomt bij de Molenbeek.
De Gekkengraaf (in Lottum bekend als de Siebersbeek) is een -deels gegravenwaterloop die begint ten oosten van Sevenum in de Nederlandse provincie Limburg. Van daaruit loopt ze eerst in noordelijke en vervolgens in oostelijke richting en neemt een meer natuurlijke, meanderende loop aan. Uiteindelijk verenigt ze zich, tussen Grubbenvorst en Houthuizen, met de Broekloop om de Molenbeek van Lottum te vormen.
De lengte van de Gekkengraaf is ongeveer 10km.
De waterloop is waarschijnlijk vernoemd naar Franz Clemens von Fürstenberg (1755-1827), de laatste kasteelheer van Huys ter Horst in Horst. Hij had als bijnaam ‘de Gekke Graaf’.
Bijzonder is dat de Gekkengraaf (Siebersbeek) ter hoogte van Lottum in zuidelijke richting stroomt terwijl de Maas, waarin ze uitstroomt, in noordelijke richting stroomt.
De noordelijke Maasvallei kenmerkt zich door een uniek en kwetsbaar landschap. De Maas heeft hier in de loop van duizenden jaren een mooi terrassenlandschap gevormd dat de streek een heel eigen karakter geeft. Iets om trots en zuinig op te zijn.
Bovenloop
De Maas ontspringt in Frankrijk te Pouilly-en-Bassigny op het plateau van Langres, een belangrijke waterscheiding. Voorbij Neufchâteau dringt de rivier door het cuestafront van de Côtes de Meuse en stroomt dan door een nauwe vallei via Domrémy-la-Pucelle, het geboortedorp van Jeanne D’Arc.
Grensmaas
Voorbij Wezet bereikt de Maas bij Eijsden Nederland en vormt ze de grens tussen provincie Luik en Nederlands Limburg tot Maastricht. Ze loopt hier door het Maasdal met aan de westzijde het plateau van Caestert en aan de oostzijde de terrassen en het plateau van Margraten. Na Maastricht vormt de Maas de grens tussen Belgisch Limburg en Nederlands Limburg. Dit gedeelte van de Maas staat bekend als de Grensmaas en ligt tussen Maastricht-Smeermaas en Kessenich. De Maas meandert er veel en is omwille van de scheepvaart vervangen door laterale kanalen: de Zuid- Willemsvaart, het Julianakanaal en het Lateraalkanaal. In Zuid-Limburg ligt ten oosten van de grensmaas het centraal plateau en het plateau van Graetheide.
In Nederland
Tussen Maaseik en Roermond is het geen Grensmaas meer en spreekt men van de grindmaas. De Maas heeft bij het meanderen en bij overstromingen veel grind afgezet, die een grootschalige ontginning op gang heeft gebracht. Voorbij Maaseik is de Maas weer bevaarbaar. Bij Maasbracht mondt het Julianakanaal weer uit in de Maas.
Het Maastraject volgt vervolgens min of meer de grens met Duitsland, die de rivier tot op enkele kilometers nadert. Hier ligt Venlo. De meest oostelijke maasbocht ligt bij Arcen. Vanaf Geijsteren gaat de Maas de grens met Noord-Brabant vormen. Bij Boxmeer worden nog twee bochten van de Maas rechtgetrokken; daarna maakt ze een zeer ruime bocht naar links richting het westen. Vanaf Mook ligt niet Limburg, maar Gelderland op de rechteroever.
Een klein natuurlijk gebied dat je bereikt via de Grubbenvorsterweg, tegenover het bedrijf (Dietz Mobiele Caravan Service). Tussen twee huizen naar beneden kom je uit bij de Siebersbeek en de Molenbeek, daarna het gebied Molenhoek.
Opmerking
Limburgs Landschap bestaat 90 jaar (2021). Prijswinnende foto gemaakt in de categorie fotografie, door Ger van de Ven, Lottum.
Al sinds de middeleeuwen is Lottum in het bezit geweest van zowel een wind- als een watermolen. Het Daelderhof was een leen vallend onder de heren van Broekhuizen die op hun beurt vielen onder de hertog van Gelre die vervolgens op zijn beurt, in ieder geval op papier weer horig was aan de koning.
De molen in de atlas van Johan Blaue
Van de windmolen dateert de oudste expliciete melding uit 1440. In de 15e en 16e eeuw lag het eigendom bij de adellijke familie van Holthuizen. (Houthuizen). Een eeuw later zien we de windmolen terug in de Atlas Major van Johan Blaue, een atlas die toentertijd wereldwijd als de standaard gold.
Vanuit de Opperdonkseweg, kijkend naar het Maasdal zie je de Broeks Bemden. Een vallei waar de Siebersbeek stroomt om samen te komen met de Molenbeek richting de Maas.